JAWA 500 OHV – rok 1931

Producent: Zbrojovka Ing. F. Janećek, Praga-Nusle II, Czechosłowacja

Pod koniec lat dwudziestych Alex von Novikoff, konstruktor firmy Wanderer, zbudował motocykl z ramą z tłoczonych elementów stalowych, napędem za pomocą wału z przegubami i zawieszeniem przednim, w którym widelec był resorowany za pomocą resoru piórowego. Trójstopniowa skrzynia biegów tego pojazdu była zblokowana z jednocylindrowym silnikiem o pojemności 500 cm3. Mimo nowoczesnej konstrukcji i ładnego kształtu model ten nie był jeszcze dojrzały. Kilka sprzedanych egzemplarzy wróciło do wytwórni, aby wyleczyć się z „dziecięcych chorób”. Kierownictwo firmy odetchnęło z ulgą, kiedy udało się sprzedać ten model praskiej wytwórni zbrojeniowej, która w latach 1927 — 1928 zamierzała rozpocząć produkcję motocykli. Zbrojovka miała już ofertę na motocykl marki Schliha, z dwusuwowym silnikiem. Oprócz tego austriacka firma Puch oferowała inż. Janećkovi swoje licencje. Wytwórnia Wanderer zwyciężyła jednak w tej konkurencji, ponieważ, oprócz dokumentacji technicznej, oferowała także część urządzeń. Dzięki temu w 1929 roku powstał pierwszy motocykl marki Jawa (nazwa powstała ze skrótu dwu nazwisk — Janećek i Wanderer).

Eks-Wanderer otrzymał nowy zbiornik paliwa, pomalowany żółtym i czerwonym lakierem, oraz czterosuwowy silnik z rozrządem górno-zaworowym (OHV), który osiągał z pojemności 498,7 cm3 moc 13,2 kW(18 KM). Ta nowoczesna jednostka napędowa miała półkulis-tą komorę spalania i ciśnieniowe smarowanie z suchą miską olejową. Siłę napędową przenosiło suche sprzęgło tarczowe i trój- lub czterostopniowa skrzynia biegów. Motocykl miał podwójną tłoczoną ramę. Pierwotną, skomplikowaną konstrukcję przedniego widelca, z powodu częstych pęknięć i wysokich kosztów produkcji, zastąpiono widelcem z tłoczonej blachy przy zachowaniu płaskiego resoru ćwierćeliptycznego jako elementu resorującego. Motocykl, nazywany popularnie „rumpal” (kołowrót ręczny), był ciężki a koszty jego produkcji wysokie. Miał masę własną 175 kg i osiągał prędkość maksymalną 110 km/h. Produkowano go w wykonaniu standard lub o nieco podwyższonej mocy, jako special, najczęściej jednak w kombinacji z wózkiem bocznym. Jawa wraz z wózkiem ważyła 280 kg i rozwijała maksymalną prędkość 100 km/h, zużywając 7 litrów paliwa na 100 km. Do 1932 roku wyprodukowano, w trzech seriach, 1016 sztuk tego modelu.