D-RAD R 10 – rok 1930

Producent: Deutsche Industrie-Werke AG, Berlin-Spandau, Niemcy

Berlińska fabryka maszyn Deutsche Werke AG, producent broni i amunicji w czasie pierwszej wojny światowej, uruchomiła w 1921 roku produkcję motocykli. Pierwszy motocykl tej firmy, wyposażony w silnik o pojemności 393 cm3, z rozrządem dolnozaworowym, swoimi rozwiązaniami konstrukcyjnymi przypominałangielski pojazd firmy Douglas.

Nazwę D-Rad otrzymał (po raz pierwszy) drugi z kolei model tej wytwórni, udoskonalony przez inż. Christiansena. I ten pojazd nie przyniósł firmie oczekiwanego powodzenia. W 1926 roku wytwórnia, już pod nową nazwą: Deutsche Industrie-Werke AG, wyprodukowała motocykl o całkowicie odmiennej koncepcji konstrukcyjnej, z jednocylindrowym silnikiem, przednim widelcem resorowanym za pomocą resoru piórowego i mocną, podwójną ramą rurową. Motocykl ten, oznaczony symbolem R 4, miał moc 8,8 kW (12 KM) i osiągał prędkość maksymalną 90 km/h. Ponieważ stateczność pojazdu nie była najlepsza, używano go najczęściej z wózkiem bocznym.

W 1930 roku z zakładów Deutsche Industrie-Werke wyjechał nowy model R 10 z nowoczesnym,  jednocylindrowym silnikiem, nachylonym do przodu pod kątem 30°. Średnica cylindra wynosiła 82 mm a skok tłoka 94 mm. Z pojemności skokowej 496 cm3 silnik osiągał moc 10,3 kW (14 KM). Konstruktor inż. Martin Stolle zastosował w tej jednostce napędowej rozrząd górnozaworowy, tłok z lekkiego stopu, smarowanie pod ciśnieniem z suchą miską olejową i — jako nowość – korbowód na łożyskach igiełkowych. Silnik wraz z oddzielną trzystopniową skrzynią biegów z ręcznym sterowaniem był umieszczony w pojedynczej otwartej ramie rurowej. Zawieszenie przednie, z widelcem trapezowym, było resorowane za pomocą centralnej sprężyny śrubowej i wyposażone w dźwigniowe amortyzatory cierne. Motocykl miał masę 145 kg.

Model R10 był nie tylko najmocniejszy, ale także najładniejszy z całej serii R, sprzedawano go za 1190 marek.

Produkcja motocykli D-Rad w latach 1930-1932 przewyższała popyt na rynku i dlatego kierownictwo firmy postanowiło ją ograniczyć, a wolne moce produkcyjne wykorzystać do wytwarzania małego, taniego motocykla. Tym „maluchem” okazał się pojazd z jednocylindrowym, dwusuwowym silnikiem kupowanym w firmie Otto Bark w Dreźnie. Decyzja ta nie „podreperowała” finansów firmy (będącej własnością Banku Rzeszy Niemieckiej) i ostatecznie musiała się ona połączyć ze spółką NSU. Marka D-Rad zanikła w 1933 roku.